Buồng trứng đa nang và vô sinh, hiếm muộn.

Buồng trứng đa nang là một trong những nguyên nhân gây vô sinh, hiếm muộn. Vậy buồng trứng đa nang là gì, nguyên nhân gây bệnh ra sao?

1. Buồng trứng đa nang là gì?

Buồng trứng đa nang được coi là hội chứng rối loạn nội tiết phổ biến hàng đầu ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ từ 14-44 tuổi. Sự rối loạn nội tiết của hội chứng này tạo nên các nang nhỏ bất thường ở buồng trứng nằm dọc bờ ngoài buồng trứng.

 Hình ảnh minh hoạ buồng trứng đa nang 

Buồng trứng đa nang thường là lành tính và không gây quá nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân. Tuy nhiên nếu buồng trứng đa nang tồn tại trong thời gian dài, gây ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt nhiều rất có thể sẽ gây nên tình trạng khó có thai. Đồng thời, buồng trứng đa nang cũng được coi là yếu tố thúc đẩy bệnh tiểu đường, tim mạch và nguy hiểm nhất là ung thư nội mạc tử cung.

2. Những biểu hiện của buồng trứng đa nang:

Buồng trứng đa nang đôi khi có thể diễn tiến âm thầm mà người bệnh không hề hay biết, nhưng cũng có khi được biểu hiện ra ngoài bởi các triệu chứng hết sức điển hình. Một số các triệu chứng có thể gặp của buồng trứng đa nang như:

- Chu kỳ kinh nguyệt không đều:

Chu kỳ kinh nguyệt không đều, bất thường là triệu chứng hay gặp nhất của bệnh nhân bị buồng trứng đa nang. Sự rối loạn nội tiết tố gây nên các bất thường nồng độ hormone khiến sự rụng trứng bị rối loạn , và từ đó gây kinh nguyệt cũng rối loạn theo.

- Tăng vùng da màu nâu đen ở vùng cổ hay bẹn:

Rối loạn bài tiết nội tiết tố không chỉ ảnh hưởng đến cơ chế rụng trứng mà còn gây ảnh hưởng đến sự bài tiết hắc sắc tố ở da. Các vùng tăng bài tiết hắc sắc tố thường là các vùng da cổ, bẹn gây nên các vùng da có màu nâu đen tại các vị trí này.

- Có dấu hiệu của tăng hormone nam:

Buồng trứng ngoài tiết các hormone sinh dục nữ còn có khả năng bài tiết một lượng hormone nam. Bình thường lượng hormone này có nồng độ rất thấp, nhưng khi mắc buồng trứng đa nang lượng hormone này sẽ tăng lên cao đáng kể.

Sự tăng cao của nội tiết tố nam trên cơ thể phụ nữ là các nguyên nhân khiến các triệu chứng nam hóa biểu hiện chẳng hạn như rậm lông, mụn trứng cá nhiều, hay hói đầu kiểu nam, …

- Khó có thai:

Do chu kỳ không đêù nên khó canh ngày rụng trứng, do rối loạn nội tiết làm trứng không rụng.

- Hình ảnh nang trên siêu âm:

Siêu âm là cận lâm sàng đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị buồng trứng đa nang. Khi bệnh nhân có buồng trứng đa nang kết quả siêu âm sẽ cho thấy hình ảnh chứng minh sự tồn tại của các nang ở buồng trứng. Do vậy, ngày nay để chẩn đoán xác định đa nang buồng trứng người ta thường sử dụng siêu âm, buồng trứng đa nang thường có trên 12 nang trên một mặt cắt.

3. Nguyên nhân của buồng trứng đa nang

Buồng trứng đa nang tuy được biết đến là một hội chứng rối loạn nội tiết với biểu hiện điển hình là các nang bất thường ở buồng trứng. Nhưng sự rối loạn nội tiết này vì sao xảy ra, cơ chế gây nên buồng trứng đa nang lại là điều chưa thật sự được biết rõ. Tuy nhiên có nhiều quan điểm cho rằng những yếu tố sau đây có thể có liên quan đến sự xuất hiện của buồng trứng đa nang.

- Đề kháng insulin:

Đề kháng insulin ở bệnh nhân sẽ khiến cho tuyến tụy tăng bài tiết insulin để tăng đưa đường từ máu vào tế bào phục vụ sinh năng lượng tại tế bào. Khi tụy tăng bài tiết insulin để đưa đường vào tế bào cũng đồng thời cũng kích thích buồng trứng sản sinh ra một lượng tương đối hormone sinh dục nam. Tăng hormone sinh dục nam trường hợp này có thể là một nguyên nhân gây nên buồng trứng đa nang.

- Viêm nhiễm:

Trong quá trình viêm, bạch cầu di chuyển tới vùng nhiễm khuẩn, tổn thương và tạo nên các phản ứng viêm đặc trưng. Bên cạnh việc gây nên phản ứng viêm bạch cầu còn có khả năng tiết một số chất gây nên sự đề kháng insulin và gây nên hậu quả là tăng tiết hormone nam. Do đó, viêm nhiễm cũng có thể là nguyên nhân gây nên buồng trứng đa nang.

- Di truyền:

Ở các bệnh nhân có mẹ, bà ngoại, bà nội hay chị, em gái mắc buồng trứng đa nang có tỷ lệ phát hiện bệnh cao hơn hẳn so với những người bình thường không có người thân mắc bệnh. Tuy nhiên, yếu tố di truyền nào tác động đến việc hình thành buồng trứng đa nang lại là điều chưa được tìm ra. Các nhà khoa học cho rằng có một sự đột biến ở gen nào đó gây nên tình trạng này.

4. Điều trị buồng trứng đa nang:

Buồng trứng đa nang tuy là bệnh lành tính, ít nguy hiểm nhưng nếu không được điều trị sớm rất dễ để lại các di chứng về sau với sức khỏe của bệnh nhân đặc biệt là sức khỏe sinh sản. Vì vậy, điều trị sớm và đúng cách buồng trứng đa nang là vấn đề cực kỳ quan trọng.

Việc điều trị buồng trứng đa nang sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó quan trọng nhất là mong muốn sinh con nữa hay không để đưa ra quyết định. Nhưng trên cơ bản nhất phải đảm bảo được sự ổn định cân nặng không có thừa cân, béo phì xảy ra ở bệnh nhân buồng trứng đa nang.

a. Những bạn không muốn có thêm con

Đối với các trường hợp bệnh nhân lớn tuổi, đã sinh đủ số con và không có nhu cầu sinh thêm con, việc điều trị sẽ không cần thực hiện nếu không có những biến chứng của buồng trứng đa nang như: thừa cân béo phì, rậm lông, rối loạn kinh nguyệt xảy ra.

Trong trường hợp bệnh nhân buồng trứng đa nang không muốn có con nhưng lại có rối loạn kinh nguyệt, nay muốn điều chỉnh kinh nguyệt trở về bình thường. Trường hợp này bạn có thể dung thuốc ngừa thai dạng vỉ để điều hòa kinh nguyệt. Đối với bệnh nhân béo phì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.

b. Những bạn mong muốn có con

Đối với các bệnh nhân buồng trứng đa nang nhưng vẫn còn trẻ, có nhu cầu sinh con: Việc điều trị vô sinh ở buồng trứng đa nang khá phức tạp, bệnh nhân không thể tự điều trị được nên tốt nhất đến các bác sĩ chuyên khoa phụ sản, vô sinh để được tư vấn và dùng thuốc.

Các bạn sẽ được làm các xét nghiệm về nội tiết để đánh giá khả năng có thai.

Tùy khả năng về tài chánh và tình trạng của mỗi bệnh nhân mà có thể dùng:

• Uống thuốc kích trứng, canh ngày rụng trứng

• Chích thuốc kích trứng, bơm tinh trùng.

•  Thụ tinh trong ống nghiệm.

• Trong một số trường hợp tình trạng đa nang quá nhiều có thể mổ nội soi, đốt điểm buồng trứng để giúp trứng rụng tốt hơn.

Nhìn chung, buồng trứng đa nang là tình trạng rất hay gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Mặc dù là bệnh lành tính nhưng nếu người bệnh không điều trị sớm rất có khả năng gây nên những hậu quả đáng tiếc về sau. Do đó cần đi khám để được tư vấn và điều trị kịp thời.